Bệnh đái tháo đường hay còn gọi là bệnh tiểu đường, một loại bệnh bạn sẽ mắc phải nếu lượng đường trong cơ thể của bạn trở nên quá cao so với mức bình thường do sự rối loạn trong việc chuyển hoá đường trong máu gây ra. Đây là bệnh đặt biệt nghiêm trọng gây nhiều hậu quả khó lường và gây khó chịu trong quá trình người nào mắc phải. Vậy nên việc thực hiện các bài tập vận động để phục vụ quá trình điều trị cũng như đề phòng bệnh đái tháo đường là cực kì quan trọng, giúp giảm nguy cơ cũng như hổ trợ rất nhiều trong điều trị hiệu quả.
Mục lục
Tập luyện giúp giảm tỷ lệ tử vong
Tập luyện giúp giảm tỷ lệ tử vong ở những người quá cân, béo phì bị ĐTĐ. Tập luyện đều đặn giúp những người có nguy cơ cao bị ĐTĐ phòng chống tiến triển thành bệnh ĐTĐ.
Cải thiện khả năng sử dụng đường trong cơ thể nhờ vậy cải thiện kiểm soát đường huyết và giảm nhu cầu dùng thuốc. Giảm nguy cơ biến cố tim mạch nhờ giảm cholesterol xấu (LDL cholesterol), tăng cholesterol tốt (HDL cholesterol).
Vận động thường xuyên đều đặn góp phần làm giảm trọng lượng cơ thể ở người thừa cân hoặc béo phì. Vận động giúp tăng cường thể lực, tạo cảm giác hưng phấn, thoải mái, giảm bớt sự căng thẳng của tâm lý, cải thiện chất lượng cuộc sống.
Thực hiện vận động thể thao một cách hợp lý
Hạ đường huyết nếu bệnh nhân được điều trị insulin hoặc thuốc viên hạ đường huyết. Tăng đường huyết khi gắng sức nhiều. Dễ đưa đến hoặc đợt kịch phát bệnh mạch vành. Làm nặng hơn các biến chứng mạn nếu không vận động hợp lí. Do đó, bệnh nhân đái tháo đừng cần lưu ý thực hiện theo đúng hướng dẫn của nhân viên y tế để thực hiện vận động một cách hợp lý.
Xác định hình thức, cường độ, thời gian luyên tập
Đối với người khởi đầu luyện tập, cần được khám đánh giá trước khi luyện tập. Đo huyết áp, đánh giá tình trạng tim mạch.
- Khám kiểm tra các bệnh mạch máu ngoại biên: triệu chứng đau cách hồi, giảm hoặc mất mạch…
- Khám chân: bao gồm sự lành lặn và biến dạng. Khám bệnh lý võng mạc, bệnh lý thần kinh
Bệnh nhân cần được thảo luận với nhân viên y tế để xác định hình thức, cường độ, thời gian luyên tập thích hợp với từng cá thể. Không nên để huyết áp cao hơn 180 mmHg trước và trong khi luyện tập. Không tập nặng nếu đường huyết > 250-270mg/dl, và hoặc có ceton dương tính.
Chọn lựa các loại hình tập luyện có tính nhịp điệu
Người bệnh đái tháo đường nên chọn lựa các loại hình tập luyện có tính nhịp điệu đều đặn. Thời gian kéo dài như: đi bộ, đi xe đạp, bơi lội, dưỡng sinh, khiêu vũ dưỡng sinh… Việc tập các bài tập kháng lực như cử tạ, hít đất… ở nam giới. Cao tuổi giúp cải thiện độ nhạy cảm insulin với cùng mức độ hay cao hơn tập aerobic. Nếu kết hợp tập aerobic và tập các bài tập kháng lực người bệnh sẽ đạt được lợi ích phối hợp.
Nghiên cứu SHIELD cũng cũng nhắc nhở tất cả chúng ta về tầm quan trọng của việc duy trì khối cơ khi lớn tuổi. Theo đó, để duy trì khối cơ, việc quan trọng nhất là tập thể dục thường xuyên kết hợp với chế độ dinh dưỡng hợp lý đáp ứng đầy đủ các chất dinh dưỡng cho cơ thể. Cụ thể, về chế độ luyện tập thể dục, cần đặt mục tiêu tập thể dục với cường độ vừa phải, tối thiểu 150 phút/tuần, kết hợp các bài tập rèn luyện cơ bắp để duy trì khối cơ và sức mạnh của cơ.
Đối với các người bệnh đái tháo đường đã có biến chứng ở mắt, thận, bệnh tim mạch. Loại hình tập luyện phù hợp nhất là đi bộ. Có thể tập bằng ghế tập đối với những bệnh nhân phải ngồi tại chỗ.
Công thức để ước tính nhịp tim khi tập
Người bệnh đái tháo đường chỉ nên tập luyện ở mức độ trung bình (đạt 50-70% nhịp tim tối đa) là đủ. Công thức để ước tính nhịp tim khi tập: Nhịp tim sau tập luyện = ( 220 – tuổi ) x 50 – 70%. Ví dụ: một người 40 tuổi. Mức độ vận động phù hợp nếu sau tập luyện nhịp tim người đó đạt mức: (220 – 40) x 0.5= 90 lần/phút.
Bên cạnh tập luyện, chế độ dinh dưỡng cũng rất quan trọng. Cần chọn chế độ ăn giàu dinh dưỡng, tăng cường chất đạm và bổ sung thêm dưỡng chất HMB. Nên chọn chế độ ăn cân bằng với nhiều rau, quả, ngũ cốc nguyên cám, chất đạm, chất béo. Có lợi cùng các loại vitamin và khoáng chất thiết yếu như canxi và vitamin D kết hợp với các thực phẩm giàu đạm. Như như thịt gà, hải sản, trứng, đậu hay các sản phẩm từ sữa với lượng 25-30 gram mỗi bữa ăn. Người từ 65 tuổi trở lên có thể cần lượng đạm nhiều hơn 50% so với những người trẻ tuổi hơn.
Người tiền đái tháo đường có thể tập luyện ở cường độ tập luyện phù hợp. Với từng cá thể, cường độ tập luyện càng cao càng tốt. Có thể tự đánh giá mức độ vận động đã phù hợp. Nếu sau khi tập luyện mà không thấy hụt hơi, vẫn nói chuyện được thoải mái. Nếu sau khi tập luyện thấy mệt, khó thở là cường độ tập luyện quá cao so với tình trạng sức khỏe.
Người bệnh có thể tập luyện bất cứ thời điểm nào
Người bệnh có thể tập luyện bất cứ thời điểm nào trong ngày miễn sao phù hợp với nếp sống sinh hoạt. Trẻ em, thiếu niên tiền đái tháo đường và đái tháo đường. Nên được khuyến khích hoạt động thể lực ít nhất 60 phút/ngày. Người trưởng thành nên vận động đều đặn thường xuyên tối thiểu 150phút/tuần, thực hiện ít nhất 3 ngày/tuần.
Không nghỉ tập quá 2 ngày liên tiếp. Không ngồi liên tục quá 90 phút. Nếu không có chống chỉ định, bệnh nhân nên luyện tập các bài tập kháng lực ít nhất 2 lần/tuần. Để đảm bảo buổi tập thể dục thể thao an toàn và có hiệu quả người bệnh nên thực hiện đủ 3 giai đoạn:
- Giai đoạn khởi động: từ 10 – 15 phút, giai đoạn này giúp làm ấm người. Nên thực hiện những động tác đơn giản, dễ, cường độ thấp để cơ ấm lên. Từ từ và dễ co duỗi khi vào bài tập vận động. Khởi động các khớp từ đầu, cổ, tay, hông, đầu gối, cổ chân
- Giai đoạn tập luyện: thực hiện các bài tập vận động từ 20 – 30 phút
- Giai đoạn làm nguội: từ 5 – 10 phút, đây là giai đoạn thư giãn, thả lỏng cơ thể sau giai đoạn tập luyện. Tác động tác chậm để đưa cơ thể dần dần về trạng thái ban đầu
Nguồn: tytphuong9q4.medinet.gov.vn
